Kuantum çalışmalarıyla üç bilim insanı Nobel Fizik Ödülü'nü paylaştı
2025 Nobel Fizik Ödülü, kuantum mekaniği alanındaki çalışmaları nedeniyle üç bilim insanına verildi.
2025 Nobel Fizik Ödülü, kuantum mekaniği alanındaki çalışmaları nedeniyle üç bilim insanına verildi.
Ödülün sahipleri; İngiltere doğumlu fizikçi ve California Üniversitesi Berkeley Onursal Profesörü John Clarke, Fransa doğumlu Yale Üniversitesi Uygulamalı Fizik Onursal Profesörü Michel H. Devoret ve ABD'den California Üniversitesi Santa Barbara Onursal Profesörü John M. Martinis oldu.
Kuantum mekaniği, madde ve ışığın atomik ve alt atomik düzeydeki davranışlarını inceleyen temel bir bilim dalı. Günümüzde akıllı telefonlardan bilgisayarlara, lazerlerden MR cihazlarına kadar birçok teknolojinin temelinde bu alan yatıyor.
Nobel Komitesi, üçlünün ödüle “bir elektrik devresinde makroskopik kuantum tünelleme ve enerji kuantizasyonuna ilişkin keşifleri” sayesinde layık görüldüğünü açıkladı.
1980’li yıllarda yürüttükleri deneylerle Clarke, Devoret ve Martinis, süper iletkenlerden oluşturdukları bir elektrik sistemi üzerinden kuantum özelliklerinin somut biçimde gözlemlenebileceğini ortaya koydu. Araştırma ekibi, sistemden akım geçirildiğinde bu akımın bir durumdan diğerine “sanki bir duvardan geçiyormuş gibi” tünelleme yapabildiğini kanıtladı. Ayrıca sistemin enerjiyi kuantum mekaniği öngörülerine uygun olarak belirli büyüklüklerde emip yaydığı da gösterildi.
Nobel Fizik Komitesi Başkanı Olle Eriksson, ödül açıklamasında “Yüzyılı aşkın bir süredir kuantum mekaniği bize sürekli yeni sürprizler sunuyor. Bu alan sadece büyüleyici değil, aynı zamanda tüm dijital teknolojilerin de temelidir” dedi.
Ödülün açıklandığı sırada gazetecilerle yaptığı bağlantıda John Clarke, “Tam anlamıyla şaşkına döndüm. Bu çalışmanın bir gün Nobel’e uzanacağını hiç düşünmemiştim” ifadelerini kullandı. (İLKHA)
Bakmadan Geçme
