Allah Resûlü Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.)’in pak nesli olan seyyid ve şerifler, ümmetin gönlünde ayrı bir yeri olan, manevi bağ ile bağlı olduğumuz kimselerdir. Onlar, sadece bir soyun değil, bir sülûkun, bir ilmin, bir edebin ve bir ahlâkın mümessilleridir. Zira onların taşıdığı nesep, sadece bir biyolojik bağ değil; Resûlullah’ın nurunun ve feyzinin emanetidir. Bu yazımızda seyyid ve şeriflere karşı gösterilmesi gereken edep ve ilginin dayandığı ilmî esaslara değinmek istiyoruz.
---
Seyyid ve Şerif Kimdir?
“Seyyid” kelimesi Arapçada "efendi" anlamına gelir. Terim olarak ise Hz. Hasan Efendimiz’in (r.a.), “şerif” ise Hz. Hüseyin Efendimiz’in (r.a.) soyundan gelenlere verilen unvandır. Her ikisi de Fahr-i Kâinat Efendimiz’in (s.a.v.) torunlarıdır. Bugün İslam dünyasında bu soylara mensup olanlara genel olarak “seyyid” veya “ehli beyt” denir.
---
Onlara Hürmet İlahi Bir Emirdir
Cenâb-ı Hak, Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle buyurur:
> "De ki: Ben, tebliğime karşılık sizden akrabalık sevgisinden başka bir ücret istemiyorum."
(Sûre-i Şûrâ, 23)
Bu ayet-i kerime, Peygamberimizin (s.a.v.) Ehli Beyti’ne olan sevginin, ümmet üzerine bir vecibe olduğunu gösterir. Nitekim sahabe-i kiram bu ayeti işittikten sonra Hz. Ali, Hz. Fatıma, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’e karşı hürmette daha da hassas davranmışlardır.
---
Onlara Hürmet, Efendimiz’e Hürmettir
İmam Şâfiî (rahmetullahi aleyh) şöyle buyurur:
> “Ehl-i Beyt’e hürmet etmeyen kimseye ben Müslüman gözüyle bakmam. Çünkü onlar Resûlullah’ın bir parçasıdır.”
Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
> “Size iki emanet bırakıyorum: Biri Allah’ın kitabı, diğeri ise Ehli Beytimdir. Onlara sarıldığınız sürece asla dalalete düşmezsiniz.”
(Müslim, Fedâilü's-Sahâbe, 36)
Bu hadis, Ehli Beyt'e olan sevgi ve bağlılığın, kişinin doğru yolda kalmasında ne kadar mühim olduğunu göstermektedir.
---
Onlara Nasıl Davranmalıyız?
1. Saygıda Kusur Etmemek
Seyyid ve şeriflere karşı ses yükseltmemek, tartışmamak, lafla incitmemek gerekir. Zira Resûlullah’ın bir parçasını kırmak, Allah korusun, manevi bir vebali beraberinde getirir. Hz. Ömer (r.a.), bir gün Hz. Hasan (r.a.)’a bir meselede “Ey Hasan!” diye seslenince, hemen ardından kendisini toparlamış ve “Bu hitap, sana karşı edepsizlikti ey Resûlullah’ın torunu” diyerek özür dilemiştir.
2. Onlara Hizmette Bulunmak
Seyyidlere hizmet etmek, onların bir ihtiyacını gidermek, kalplerini hoşnut etmek, Efendimiz’e hizmet sayılır. İmam Rabbânî Hazretleri (k.s.), “Seyyidlerin gönlünü kazanmak, Allah katında büyük bir mazhariyettir” der.
3. Mal ve Gönül İkramında Bulunmak
Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in mübarek neslinden olanlara mal ile yardım etmek sünnettir. Zira onlar zekât alamazlar. Bu yüzden onlara hediyelerle, ikramlarla yaklaşmak sünnete uygun düşer.
4. İlimlerinden ve Sohbetlerinden İstifade Etmek
Seyyid olan âlim ve arifler, genellikle bu manevi silsilenin terbiyesiyle yetişmiş mübarek kimselerdir. Onlarla birlikte olmak, sohbetlerinde bulunmak, onların duasına talip olmak bir berekettir. Nitekim tasavvuf mekteplerinde de seyyidlik bir nur kabul edilmiştir.
5. Aile Bağını Canlı Tutmak
Seyyid ve şerifler, bir aile değil; ümmetin kalbidir. Onlarla olan bağ, sadece kan bağı değil; bir ruh bağıdır. Onları dışlamak, yalnız bırakmak veya hatırlarını kırmak; ümmetin kalbini zedelemektir. Onlara sahip çıkmak, ümmetin birliğine hizmettir.
---
İslam Büyüklerinin Sözüyle
İmam Gazâlî (rah.): “Bir kimse, seyyid olduğunu bildiği halde ona karşı kalbinde küçümseme hissederse, Resûlullah’ın (s.a.v.) ruhunu incitmiş olur.”
Abdülkâdir Geylânî (k.s.): “Eğer bir seyyid günah işlese dahi ona dua ile yaklaş. Unutma ki onun kanında nübüvvetin nuru vardır.”
Bediüzzaman Said Nursî: “Seyyidlik bir feyizdir, bir imtiyaz değil; lakin bu feyzin hürmeti, ümmetin muhabbeti ile yaşar.”
---
Sonuç: Edeple Yükselir İnsan
Seyyid ve şeriflere karşı edepli olmak, sadece bir insanı yüceltmek değildir; bu, Resûlullah’a olan aşkın ve edebin göstergesidir. Günümüz dünyasında ne yazık ki bu incelik unutulmaya yüz tutmuştur. Oysa Allah’ın veli kulları, Resûlullah’a kavuşmak için seyyidlerin duasına sığınmışlardır. Biz de onları kırmadan, üzmeden, gönüllerini alarak, Resûlullah’a bağlılığımızı göstermeliyiz.
---
Dua
Yâ Rab, Resûlullah’ın pak neslini bizlere sevdir. Onlara karşı kalbimizde hürmet ve muhabbet halk eyle. Seyyid ve şeriflerin duasına mazhar olmayı cümlemize nasip eyle. Kalplerimizi Ehli Beyt’in aşkıyla mühürle. Âmin.
Erkan Can Akan
---
Kaynakça
Kur’ân-ı Kerîm, Şûrâ Sûresi, 23
Sahîh-i Müslim, Fedâilü's-Sahâbe
İmam Şâfiî, Dîvân
İmam Gazâlî, İhya-u Ulumiddin
İmam Rabbânî, Mektubat
Abdülkâdir Geylânî, Fütuhü’l-Gayb
Bediüzzaman Said Nursî, Risale-i Nur Külliyatı
Süyûtî, Tarihü’l-Hulefâ
