Bir köydeyiz. Tütün saplamasına yardım ediyoruz.
Hava sıcak, tütün kokuyor.
Bize biraz ilginç ve zevkli gelse de onlar gerçekten bitkinler, çok yorgun görünüyorlar.
Köyde herkes aynı durumda, çalışmasalar aç kalacaklar.
Yıllık nafakaları bu tütüncülük yapmakla kazanıyorlar.
Herkes çalışmak zorunda.
Kadın, erkek çocuk, yaşlı, genç, herkese illa ki bir iş olabiliyor.
Gözleri görmeyen çok yaşlı teyze bile oturmuş, tütün saplıyor.
Yılların vermiş bir tecrübeyle yardımsız, görüyormuş gibi, şişlere tütün saplayabiliyor.
Sabahın 04'de kalkıyorlar, tütün tarlasına gidiyorlar, öğle vaktine kadar toplayıp çuvallara koyuyorlar.
Yemek yiyip tütün saplamaya, iplere çekmeye başlıyorlar.
Bu işlemler sulu tütün için geçerli.
Eğer Ege tütünü ise, getirilen tütün makinelerle filelere kompresör yardımıyla doldurulan tütünler kurutmaya bırakılıyor, iskelelere asılıyor, iyice kuruduktan sonra, bu defa kuru bir yerde muhafaza ediliyor.
Tüm bu işlemler yapılırken, bir bakıyorsunuz gece saat 11, 12'leri bulmuş.
Gece yarısını geçince, ancak uyuyabiliyorlar.
Saat 4 oldu mu, yine kalk, yine tütün kırımı, toplanması ve yine saplama, iplere çekme, yine iskeleye asma.
Durmak yok yani.
İnsanlar ya bunu yapacak, ya da ırgata çevre illere gidecek, başkalarına çalışacak.
Para kazanmak onlar için zor yani.
İş çok, uyku yok, yorgunluğun da haddi hesabı yok.
Bazen çocuklar, kadınlar oturdukları yerde uyuyakalıyorlar.
Yemek yiyecek zamanları bile olmuyor, uyku adeta gözlerinden akıyor, çok hareketlilikten zayıf ve cılız kalmışlar.
Yine de hallerinden memnunlar, en azından çoluk çocuk ailece iç içeler, çalışıyorlar.
Hallerinden, memnunlar, memnun olmak zorundalar, başka çareleri yok.
Bazen, çocukları isyan ediyorlar.
Bazı gençler, kaçmanın yollarını arıyorlar.
Bazıları, okulun dört gözle açılışını bekliyorlar.
Çok çalışıp, Üniversite okuyup, bir işe girip, bu rezillikten, bu köy yaşamından kurtulmaya can atıyorlar.
Yani onlar için hayat zor, ama başka çareleri yok.
Bir günlük de olsa biz o günkü - bize zevkli, ilginç geliyor- işi bitirip dönüyoruz, onlar yapmaya devam ediyorlar, gönülsüz ve isteksiz de olsa.
Çünkü başka çareleri yok.
Çünkü başka alternatif ürünleri yok.
Çünkü kaderleriyle baş başa bırakılmışlar.
Çünkü devlet tütün ekimini yasaklamış, ancak kaldırdıkları tütünleri şirketlere satabiliyorlar.
Çünkü Amerika sigaraları alınıp, onların tütünleri görülmüyor.
Ha, her şeye rağmen, eğer yağmur yağıyor, rüzgâr esmiş, fırtına kopmuşsa, işte o zaman daha da kötü oluyor.
Ya tütün dalında bozuluyor ya iskelede kuruyup, bozuluyor ya da yağıştan küfleniyor.
Tütün, tütün, illa da tütün.
Zor iş vesselam!
Kerim BAYDAK
[email protected]
